ლიტერატურულ-შემეცნებითი სივრცე... / Literary-cognitive space...: …თემატიკური მოტივები / …Thematic motives

მოყვასსაც და მოძულესაც…

”სხვას გზას ვუნათებ და თვით კი ვიწვი!” _ ეს სიტყვები, ცნობილი ჰოლანდიელი მედიკოსის ვან ტიულპის აზრით, უნდა გამხდარიყო ექიმების დევიზი. ანთებული სანთელი კი _ მათი გერბი, სიმბოლო.
მშვენიერი პროექტი გახლდათ, მაგრამ ცრუაქიმთა წყალობით პროჟექტის საბურველში აღმოჩნდა გახვეული… თუმც, ღვთისგან მოვლენილი ჭეშმარიტი მკურნალებიც მოიპოვებიან და მოყვასსაც და მოძულესაც გზას ერთგულად უნათებენ. ასეა ჭეშმარიტი მწერალიც, მას უმეტესწილად ებრძვიან და შესაძლოა სამშობლოს სიყვარულიცა და ერთგულებაც ბრალად დასდონ… თუმც როგორც ილია ჭავჭავაძე ბრძანებდა:

ჩემო კალამო, ჩემო კარგო, რად გვინდა ტაში?
რასაც ვმსახურობთ, მას ერთგულად კვლავ ვემსახუროთ,
ჩვენ წმინდა სიტყვა უშიშარად მოვფინოთ ხალხში
ბოროტთ საკლავად, – მათ სულთ-ხდომის სეირს ვუყუროთ.
თუ კაცმა ვერ ცნო ჩვენი გული, ხომ იცის ღმერთმა,
რომ წმინდა არის განზრახვა და სურვილი ჩვენი...

P.S. არ შეშინდე... ქართველთათვის, მართლაც რომ განგების მადლით მოვლენილ ბრძენკაცს არ ვედრები, მაგრამ ამ ტაეპებში გამოხატული აზრი, მჯერა შენთვისაც ნუგეშია… ნამდვილო, გამორჩეულო მკითხველო!..

========

ფერისცვალება დროსა და სივრცეში…

გარეუბანი ანუ გარეთუბანი ქალაქის განაპირა უბანს, ქალაქის მახლობელ დასახლებულ პუნქტს აღნიშნავს. ძველ თბილისში კი, გარეთუბანს ახლანდელი რუსთაველის პროსპექტის მიდამოს ეძახდნენ.

”მთელი ქალაქი აიშალა და გარეთუბანსა და ვერაზე გავიდა”. ბრძანებს ერთგან ილია ჭავჭავაძე.
აი, ამგვარად, შეიძლება გარდაისახოს ყოველი განაპირა უბანი…
მიჩუმათებული აზრიც მოულოდნელად იწყებს გაღვივებას და გამოსარჩევ ხიბლსა და მიმზიდველობას იძენს…
ფერისცვალება დროსა და სივრცეში თავად სამყაროს მაცოცხლებელი ძალაა და უიმედობის ზღვართან შემართულ საქართველოსაც სხვაგვარად გამორჩეული ბედი ელის…
ეჭვგარეშეა, თავად სამყაროსაც გააჩნია თავისი გარეთუბანი, საიდანაც უწყვეტ ნაკადად ვიღებთ სასიცოცხლო იმპულსებს, მაგრამ ადამიანის თვალი მხოლოდ ცის კამარაზე მოკაშკაშე ვარსკლავების დანახვას ახერხებს…

”ხატოვანი მოტივაციები”, ლიტერატურულ-შემეცნებითი ჟურნალი №1 (3) 2005
========

”ეროვნული სულის” გენ-მოდიფიცირება…

”ჩვენი ძველებური ლხინი ნამდვილი პოეზია იყო. სიმღერა, გალობა, ზმის ტყორცნა, ლექსი, მოსწრებული სიტყვა-პასუხი. მარილიანი ხუმრობა, თარი, ჩონგური, დაირა _ ლხინის აუცილებელ კუთვნილებას შეადგენდნენ. ლხინს მოსდევდა სამხედრო ვარჯიშობა: მიზანში სროლა, ყაბახი, ჯირითი, ბურთაობა, ცხენის თამაში… აწინდელ ქართველს ლხინის სურვილი ჯერ კიდევ არ დაჰკარგვია, მაგრამ ის ჩვეულებანი -კი, რომლენიც ლხინს ამშვენებდნენ დავიწყებია. არ ვიცი, რის გამო, მწუხარების თუ მხიარულებისა, მაგრამ ღვინოა დღეს ლხინის ავანჩავანი და მთვრალობა მისი წესია. ღვინით იწყება ლხინი და ჩხუბით თავდება. უგრძნობლად დათრობა შეადგენს აწინდელი ლხინის ღირსებას”…
ეს ხატოვანი დასურათხატება ჩვენი ”წარსული დროებისა” მე-19 საუკუნეში მოღვაწე ქართველ ჟურნალისტს ვლ. მიქელაძეს ეკუთვნის…
მაშინ ჯერ კიდევ არ მოსდებოდა საქართველოს ისეთი სასიკვდინე სენი, როგორიც ნარკომანიაა…
№2 (4) 2005

P.S. ჟურნალის ამ ნომერში გამოქვეყნებულ მე-19 საუკუნეში მოღვაწე ჟურნალისტის ამგვარ გულისწუხილს, ჩემგან სხვაგვარი ინტერპრეტაცია აქვს დართული… უკიდურესობა, მართლაც გვარიანად გვჩვევია…
ამას წინათ, სხვადასხვაგვარ სკოლებში დაკვალიანებულ 12-16 წლის ასაკის მოზარდებში თემატური გამოკითხვა ჩავატარე; ყმაწვილებს საშუალება მიეცათ დაეთვალიერებინათ ჩემს ვებ-გვერდზე (ჟამთა სვლის ფრაგმენტები... Time fragments...) გამოქვეყნებული ფოტოები, სადაც მეოცე საუკუნეში მოღვაწე, ერთ დროს პოპულარული და მართლაც სახელოვანი პოეტებია ასახული…თოთხმეტიდან მხოლოდ ორმა ამოიცნო გიორგი ლეონიძე, სხვებმა ოდნავადაც, ვერ შეიცნეს ფოტოებზე აღბეჭდილი სახელოვანი სახეები და ისეთი გვარები ”მოიშველიეს”, მათი დასახელებიდან თავს შევიკავებ…
გიორგი ლეონიძის, იოსებ ნონეშვილის, ირაკლი აბაშიძის პოეზიაზე კი უმეტესობას საკმაოდ ბუნდოვანი წარმოდგენა ჰქონდა… (არადა, ”ირმის ნახტომის” მეშვეობით, ქართველი მწერლების წარმოჩენა, თავად მოსწავლეთა უშუალო მონაწილეობით ხდება).
პოეტი, რომელსაც ერთ დროს, თითქმის "მთელი ქალაქი" ესალმებოდა, რას წარმოიდგენდა, რომ მოზარდთა მეხსიერებიდან ასე ”მაშტაბურად” წაიშლებოდა მისი ”იერსახე”…
დროის ფაქტორს ვერსად გავექცევით…
მალე, ალბათ ”ნანო ტექნოლოგიებსაც” გავუშინაურდებით… მაგრამ, ახალი ტექნოლოგიები თავისებურ დოპინგად, რომ არ გვექცეს და ”ყველაფრისგან”, რომ არ მოხდეს ”ეროვნული სულის” გენ-მოდიფიცირება, სასიცოცხლოდ აუცილებელია მოზარდს უფრო ”დრამატულად”, უფრო სახოვნად შევახსენოთ, რა ეროვნული მუხტია ჩადებული ქართველ მწერალთა შემოქმედებაში.…

ჯუანშერი

========
საძიებელი
The index