ლიტერატურულ-შემეცნებითი სივრცე... / Literary-cognitive space...: სტუმრად კობა გურულთან… The visit to Koba Guruli...

-->

სტუმრად კობა გურულთან… The visit to Koba Guruli...

========

”მე ვარ-ჯიში, შენ ხარ-ჯიში, ის არის-ჯიში და წვრთნა, ცნება ვარჯიში ქართულში ასახავს ჯიშის ძალოვან და სულიერ წესრიგში მოქცევისათვის გარჯილობას.”

(იაკოდო, თავის. უ. ფლობის საბრძოლო ხელოვნების კარატეს ფედერაცია, გვესაუბრება ფედერაციის პრეზიდენტი ბატონი ნოდარ ხინჩიკაშვილი ხარისხის შავი ქამრის მფლობელი, _ ასე იწყება ჟურნალ ”ხატოვანი მოტივაციების” 2005 წელს გამოცემულ ერთ-ერთ ნომერში გამოქვეყნებული ნარკვევი.).

მთხრობელი ბატონი კობა გურულის მოწაფედ თვლის თავს და მის საუბარს თვალნათლივ გასადევს თავის მასწავლებლის მოსაზრებათა დამოწმება…

”მე-20 საუკუნის ბოლოს საქართველოში შემოვიდა აღმოსავლური ორთაბრძოლების სახეობების დიდი ნაკადი, მათ შორის ”კარატე”.

”კარატე” იაპონურად ნიშნავს ”ცარიელ ხელს”. ”დო”-გზას. (აღმოსავლურ ფილოსოფიით ”დო”-ში დევს უფრო ღრმა საუკუნოვანი შრომა ადამიანის პიროვნული სრულყოფისაკენ).

მაგრამ ქართული ცნობიერებისათვის სახელი ”კარატე” სულაც არ იყო უცხო. თუნდაც, იმიტომ, რომ ხევსურეთში კარატეს სალოცავი ხატი გვაქვს… და ქართულის ღრმა გაგებით კარატე მცხუნვარე მზისგან გამოღებულ შიშველ ხელს ანუ სხივების კონას ნიშნავს…

”ჰკარ - რა - მზის + სხივი - ტარ - ენაო” _გვასწავლის ეს სიტყვა.

ასე რომ, თუ იაპონური ”კარატე” წარმომავლობითა და შემადგენლობის მნიშვნელობით ადამიანის შიშველი ხელისთვის (მუშტისთვის) გზის მიცემას ნიშნავს, ქართულში ის, თავად სიცოცხლის შემქნელი ღმერთ-მზეა, თავის სხივ-ხელთა დედამიწაზე დამშვები, გზის მომცემი. ქართულში იგი მუსიკაში, პოეზიაში, ხატვაში, ცეკვაში, ყველგან, და ყველაფერში მყოფობს, სადაც კი ადამიანს შეუძლია გამოხატოს თავისი ცოდნა.

ამიტომაც, მოსწავლეთა წვრთნისას ყურადღებას ვამახვილებთ, როგორც ინდივიდუალურ და საზოგადო მეთოდების შერწყმა-განვითარებაზე. ასევე პიროვნულ შესაძლისთან შეხამებული ეროვნული თავისებურებების მიზანდასახულად წარმართვაზე…

ძალოვან მხარესთან ერთად სულიერის ხაზ-გასმული სწავლება ქართული კარატისათვის აუცილებელ პირობად მიგვაჩნია… იგი საფუძველთა საფუძველია მებრძოლის ჰარმონიულ პიროვნებად ჩამოყალიბებისათვის…

ოცდამეერთე საუკუნის რაინდი თავისი შინაგანი არსითა თუ ფიზიკური შესაძლებლობებით გვესახება არავის მეს დამჩაგრავ-დამჯაბნავად, სანთელ-კაცმოძღვარ-მოქალაქედ. ფიზიკურ ძალთან სულიერი ინტელექტით დაფუძნებული. თავის გარემოს სულიერი და ფიზიკური სიმაღლიდან, საზოგადოების მაბეზღართაგან დამცველად შემდგარი.

….

უფალმა თქვა: მთხოვე და მოგეცემა, დააკაკაუნე და გაგაეღება კარები.

…

…ამგვარ წვრთნაში, სამშობლოსადმი სიყვარული და ერთგულება, თავისთავად იწყებს გამოვლენას თუ ჩვენ ბავშვს ვასწავლით რომელი გორის შვილია, მზესთან რა მიმართებაშია მისი სიცოცხლე და თავად იგი რა წილს შეადგენს ხვთით შექმნილ სამყაროისა, ან მისი სამშობლო მზის და უფლის მიმართ რა ზონაა, რა ღვთიური მისიის მატარებელია, რა წილი და ვალი უდევს კაცობრიული ცივილიზაციის კულტურაში…

სხვათა წამხედურობით, გაუაზრებელი გადმოღება მექანიკურად მიბაძვით ჩვენში, ჩვენს ძილს კი არ აფხიზლებს, ძილს აგრძელებს და ამით სრულიად იკარგება ჩვენი გენეტიკური მე.

მეოცე საუკუნის ბოლოს საქართველოში უამრავი უცხოური ლიტერატურა შემოვიდა აღმოსავლური ორთაბრძოლების შესახებ (კარატე, აიკიდო, კუნგ-ფუ ანუ უ-შე და ა. შ.).

ყოველ მათგანში თვალსჩინოდაა გამოხატული ამა თუ იმ ბრძოლის ტექნიკური და რელიგიურ-სულიერი მხარე.

და ისმის კითხვა, რამდენად არგებს ბავშვს ამ ლიტერატურისადა მიხედვით გაწვრთნა, თუ მათში დაფუძნებული სულისკვეთება, მის ეროვნულ-საზოგადოებრივ, სარწმუნეობრივ მდგომარეობას არ შეესაბამება, ან აშკარა წინააღმდეგობაშიც კი მოდის მასთან.

არ უნდა დავივიწყოთ, რომ ქართული ერი უხნესი, მრავალჟამიერი, დრო და ხან გამოვლილი ერია, რომ მის გენეტიკურ ხსომებაში დევს განვლილ დროთა მოუსაზღვრელი გამოცდილება.

ამიტომ, ასე მრავალფეროვანი სახელწოდებებით შემოთავაზებულ საბრძოლო ხელოვნებებში, ჩვენ ჩვენი ქართული კუთხით უნდა შევიდეთ და არ გავაფეტიშოთ უცხო ერთა მიერ შემოთავაზებული სქოლასტიკური ხერხები…

ანუ შემოთავაზებულ სქემებში, ქართული სპორტის უძველესი სახეებიდან, ჩვენში შენახულ ხერხებს, სტილს, მეთოდს, ტემპერამენტს უშუალოდ, ბუნებრივად უნდა მივცეთ სარბიელი, ეს აუცილებელია.

რადგან თვით ტერმინოლოგია ამ ძალოვანი ხელოვნებისა ქართულ ენასა და მიმართებაში ძალზე ნაცნობი მოსჩანს… ეტიმოლოგიური შესატყვისობით ჟღერს.

ვთქვათ ”ძიუ-დო”, ძირს დადების, ძირს ამოდების საბრძოლო ხელოვნებაზე მიგვანიშნებს, _ქართული საწყისიდან.

”აიკიდო” ანუ აკიდება, წამოკიდება, გადაკიდება ქართული ცნობიერებისათვის უცხო ნამდვილი არაა.

თუ ზემოთქმულ ”კარატეს” ქართულ წიაღში მოძიებულ ” სამოქმედო არეალსაც” გავითვალისწინებთ, მაშინ სემოთავაზებულ საბრძოლო ხელოვნებების დაუფლებისას ჩვენებური გაქანება და ტემპი უშუალოდ, ბუნებრივად მკვიდრდება, როგორც უმთავრესი წარმართველი ძალა. ათას წლის შემდეგ შინ დაბრუნებული ცოდნისა!

ქართული ცეკვის, ქართული ფარიკაობის, ქართული ლახტაობის, ქართული ჭიდაობის, ქართული მოგვერდის, ქართული რიკ-ტაფელის, ქართული სარმის, ქართული კვანტის, ნიჩბოსნობის, ცხენზე ჯირითის, ცხენბურთის, ისინდის, ლელოს და სხვა მსგავსი… ეროვნული ნიშნითა გაჯერებული თამაშისა თუ ილეთების მოშველიებით უნდა გავაღრმავოთ შემოთავაზებული ორთაბრძოლების დაუფლების დავიწყებული ტექნიკა…

ასე რომ, თუ უცხოთა მიმართ მონების ფანატიზმი არ მოერევა ქართულ საზრისს, მაშინ ყველა შემოთავაზებულ საბრძოლო-ხელოვნებაში თავისთავ ამღიარებელი, თავისთავ მცოდნე ქართული არავის ნოლს არ დაუდებს…

და ბოლოს, ამ ცოდნის სიღრმივ-აღქმისათვის, ყოველ დაინტერესებულ მშობელს თუ ახალგაზრდას ვამოძღვრებთ მხატვარ კობა გურულთჱან… მისამართი: ქ. თბილისი, ნუცუბიძის ქუჩა, სახლი №147.”

ჟურანალის რედაქციას კი, ისღა დარჩენია, რომ მოგაწოდოთ მეტად საგულისხმო ამონარიდი ”მითოლოგიური ლექსიკონიდან”… (შემდგენელი აკაკი გელოვანი.).

კოპალა _ ქართულ ფოლკლორში შემორჩენილი მითიური გმირია განსაკუთრებით განდიდებულია კოპალა კარატიონი, მხარგანიერი, მხართეთრი, დევთა და ქაჯთა რისხვა,

ფშავ-ხევსურეთში გადმოცემის თანახმად: მორიგე ღმერთს თავის კარზე შემოეყარა სამოცდასამი ჯვარი, კოპალამ ყველას აჯობა, მაშინ ღმერთს კარატიონისთვის ცეცხლოვანი ლახტი მიუცია (ალ. ჭინჭარაული).

”გმირი კოპალას შიშითა დევებს ვერ გაუხარიათ, მისი მარჯვენა მძლავრია, მისი დაკრული მწარეა”.

კოპალა კარატელის სახელთანაა დაკავშირებული ამბავი ზეციდან ჩამოშვებული ხატისა და შიბისა (ოქროს ჯაჭვი). ხატი განსახიერებაა კარატელ კოპალასი. ის სიმბოლოა, როგორც დევთა მჟლეტისა. ეს ხატი და შიბი ფშაველ და ხევსურ მწყემს ქალებს უხილავთ და ცილობა გაუმართავთ. ხატი ხევსურს რგებია, შიბი _ ფშაველს. შიბი ციხეგორს დარჩა.

…ჭიდაობის დროს, როცა კოპალა მიხვდა დევი ერკინებოდა, მაშინვე გაუსხლტა, მხარგანიერი კოპალა ჰაერში აფრინდა, სივრცეში ოქროს ქსოვილი გაჰფინა, ზედ შედგა და იქიდან განაგრძო ბრძოლა, მისმა ნასროლმა ისარმა დევს ცეცხლი წაუკიდა. ღვთის ნასახნი ამ ბრძოლას ზევიდან დასცქეროდნენ და დიდად უკვირდათ… კოპალა ოქროქსოვილზე იდგა, როგორც არწივზე და ცეცხლოვანი ისრებით დასწვა სუმბატ დევი. (თ. რაზიკაშვილი).

========

შემდგომ ამისა, თანამედროვე ჭედური ხელოვნების ერთ-ერთი ფუძემდებლის, მოქანდაკისა და მოაზროვნის მოღვაწეობით შავნაბადას მონასტრის წინამძღვარი არქიმანდრიტი შიო და ცნობილი მკურნალი ჰომეოპათიის ტრადიციული მედიცინის კაბინეტის გამგე (საქართველოს ლიგის პრეზიდენტი) თორნიკე ალაშვილი დაინტერესდნენ... იმავე წელს, შემოდგომისა და ზამთრის გზაბორძალზე ბატონ კობას სახელოსნოში ვეწვიეთ, სადაც საინტერესო საუბარი გაიმართა…

თორნიკე ალაშვილის ფოტოაპარატით გადაღებული სურათები კი, სამახსოვროდ შემოგვრჩა…

===

ქვეყნდება ჟურნალში დაბეჭდილი სტატიის შემოკლებული ვარიანტი.

ჯანრი (ჯუანშერ) გოგეშვილი

კობა გურული - ვიკიპედია

-->

ქართველ და უცხოელ ხელოვანთა ელექტრონული ცნობარი

გურული კობა

.CONFERENCE. GE

Jan 11/06, 18:27

წლის ადამიანები ბ&ფ-ს ვერსიით

33 კობა გურული - ,,საქართველოს თანამდევი სული~. ,,ვერ ამჩნევენ'' ათი საუკუნის შემდეგ თუ იქნა საქართველო, იოანე ზოსიმეს სულიერ ძმად შერაცხენ...